Oorlog en vrede, geluk en liefde of juist het ontbreken daarvan, maar ook vrouwenkiesrecht en zelfs intercontinentaal telefoonverkeer: geen onderwerp of er is wel een lied over gemaakt. Ook liedjes zónder onderwerp, ‘onzinliedjes’, zijn van alle tijden. In het verleden brachten straatzangers nieuwtjes uit stad en land ten gehore; ze waren niet alleen de boodschappers van het nieuws, maar voorzagen dat ook meteen van commentaar. Van de weergave van de algemene moraal ontwikkelden de liedjes zich tot persoonlijke aanklachten tegen misstanden in de maatschappij of de machthebbers van dat moment. Naast de geëngageerde liedjes, bleef ook het ‘lichte’ repertoire populair.
Toen in de loop van de 19e eeuw steeds meer mensen zich een piano konden veroorloven, steeg de vraag naar bladmuziek. Na de opkomst van de radio en de daarmee gepaard gaande populariteit van artiesten en liedjes, steeg die vraag explosief. Gelijktijdig was het dankzij verbetering van de druktechniek mogelijk om bladmuziek in grote oplagen te produceren. Vanaf het eind van de 19e eeuw tot in de jaren zestig van de vorige eeuw genoot bladmuziek een grote populariteit. Maar juist ook door de goedkope papierkwaliteit, het intensieve gebruik van het materiaal en de geringe (culturele) waarde die men aan sommige bladmuziek hechtte, is veel van het materiaal verloren gegaan. Mede daardoor is de hier getoonde collectie zo uniek.
In het Geheugen van Nederland kunt u bladmuziek vinden van talloze bekende en minder bekende Nederlandse liedjes. De bladen zijn afkomstig uit de collectie van
Theater Instituut Nederland. De dertig mooiste nummers zijn hier ook te beluisteren, sommige in de oudste, oorspronkelijke uitgave.
tekst van
Het geheugen van Nederland:
