Oum Kalsoum, nachtegaal van de Nijl



Begrafenis Oum Kalsoum in Cairo,Tahrirplein

Bij alle berichtgeving rond de Arabische lente, die  in elk land anders aan het verlopen is, moest ik af en toe onwillekeurig denken aan de figuur die jarenlang een belangrijk bindend element vormde binnen een in andere opzichten sterk verdeelde Arabische wereld ; de zangeres Oum Kalsoum. 

Khadafi stelde zelfs in 1969 zijn coupe tegen het Lybische koningshuis uit vanwege een concert van deze Egyptische zangeres, de nachtegaal van de Nijl, zangeres van het volk. Zij verkocht meer platen dan Elvis en de Beatles bij elkaar. Haar begrafenis in 1975 bracht 4 miljoen mensen op de been rond het inmiddels bekende Tahrir plein Cairo

(zie afb rechts). Leiders uit diverse Arabische landen begeleidden de lijkbaar. Ondanks het feit dat muziek maken en islam vaak min of meer op gespannen voet staan, stond dit de immense populariteit van deze zangeres niet in de weg.

Bij Bibliotheek Rotterdam kunt u 2 boeken lenen, een in het Nederlands door Mohammed Fess, leesbaar voor een breed publiek, ook geschikt als basis voor spreekbeurten of werkstukken op scholen. Het andere boek, geschreven in het Engels door Virginia Danielson gaat wat dieper in op de cultuur-historische en maatschappelijke betekenis. Ook is er uitgebreide aandacht voor de muzikale kenmerken van haar liederen met vele notenvoorbeelden. 

• Oum Kalsoum door Mohamed El-Fers. Levensbeschrijving van de bekendste zangeres van de Arabische wereld, Umm Kultum (ca. 1898-1975). Zie voor de beknopte tekst ook Google Books.
• The voice of Egypt, Umm Kulthum, Arabic song, and Egyptian society in the twentieth century, door Virginia Danielson  

Bij de Centrale Discotheek Rotterdam kunt u kiezen uit 118 cd's en DVD's met opnames van deze legendarische zangers..

Op Youtube circuleren talloze opnames van optredens.
De Nederlands-Marokkaanse zangeres Hind zong ooit in het tvprogramma 'De Wereld draait door' een lied van Oum Kalsoum:

John Valk